In haar boek Feminist Fataal legt Volkskrant-journalist en dj Dorien van Linge (25) haar visie op seksualiteit, gender, huidskleur, lichaam en hedendaags feminisme uit. “Ik wil met dit boek niet vertellen hoe je moet denken of doen. Ik wil je aansporen kritisch te zijn over wat wij in de samenleving als ‘normaal’ achten. Maar hoe kijkt Dorien naar haar eigen biseksualiteit, gender en eerste ervaringen met feminisme? De Gaykrant sprak haar in café-restaurant De Ysbreeker in Amsterdam.
Tekst: Sasha Haasnoot
“Er is geen eureka-moment geweest waarop ik een feminist fataal werd”, zegt van Linge. In haar rechterhand heeft ze een espresso, die ze met haar linkerhand ondersteunt. Haar ellebogen leunen op de tafel. Een feminist fataal, zoals Dorien dat in haar boek beschrijft, is ‘iemand die betrokken is, nadenkt over hoe de wereld eerlijker kan worden, met het zelfvertrouwen en de attitude van een femme fatale’.
“Ik begon na te denken over hoe raar het is
dat we op school zo weinig leren over racisme, gender en niet-heteroseks”
TEDtalk
“Ik denk dat ik mezelf op mijn negentiende voor het eerst feminist ging noemen. Ik zag de TEDtalk ‘Why We Should All Be Feminists’ van Chimamanda Ngozi Adichie die mij aan het denken zette en fascineerde. En tegelijkertijd begon ik aan mijn studie sociologie met een specialisatie in genderstudies. Die combinatie was een echte eyeopener. Ik leerde eindelijk over iets waarin ik mezelf en mijn vrienden herkende. Dat voelde vertrouwd. Over andere dingen moest ik leren omdat ik ze niet zelf meemaakte: zo weet ik als witte vrouw natuurlijk niet hoe het is om racisme te ervaren. Ik begon na te denken over hoe raar het is dat we op school zo weinig leren over racisme, gender en niet-heteroseks.”
Donald Trump
Een andere factor die veel invloed op haar feminisme had, was dat ze tijdelijk in New York woonde toen Donald Trump verkozen werd tot president. Een rits aan demonstraties volgde toen Van Linge daar verbleef. Ze was zelf ook actief op de straten. “De demonstraties waren bijna dagelijkse kost. Ik zat in New York op een genderstudies faculteit en vrijwel al mijn vrienden hadden een migratieachtergrond, waren van kleur of queer. Mensen waar Trump ‘tegen was’. Je voelde hun verdriet, woede, angst en frustratie”. Dorien leerde daar hoe activisme helpt emoties om te zetten in daden.
“Vrijwel al mijn vrienden hadden een migratieachtergrond, waren van kleur of queer.
Je voelde hun verdriet, woede, angst en frustratie”
Kaders
Een boek schrijven over feminisme, en alle relevante onderwerpen, is lastig. “De tekortkoming van dit boek is dat je kaders moet aanbrengen over onderwerpen die in de werkelijkheid allemaal in elkaar overlopen. En dat terwijl ik zo tegen die kaders ben”, vertelt Dorien. “Begrippen als ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’ zijn niet in te kaderen ook al hebben wij als maatschappij besloten dat het harde kaders zijn. En hoe meer je je erin verdiept, hoe meer je je gaat afvragen wat die kaders zijn en hoe we die in stand houden. Enerzijds geloof ik er niet in, anderzijds moet je erover schrijven wil je mensen ervan overtuigen dat die er niet zouden moeten zijn. Dat is dan dubbel”. Dorien ziet de ironie er wel van in, begint een beetje te lachen en zet haar kopje neer.
Zelf vertelt Dorien in het hoofdstuk ‘Gender’ dat ze zich de ene periode ‘vrouwelijker’ voelt en andere ‘mannelijker’. “Dat kan ik moeilijk uitleggen, het is een intern gevoel. Het heeft niet te maken met uiterlijke verschijning, maar het kan zich wel op die manier uiten. Als ik mij mannelijk voel draag ik bijvoorbeeld geen rokken en voelt make-up helemaal verkeerd. De kleren zijn heel ruim, mijn broeken draag ik niet op mijn taille maar op mijn heupen. Het heeft invloed op hoe ik beweeg of dans”. Ze illustreert haar mannelijke kant door meer onderuit en wijdbeens te gaan zitten, met haar rechterarm nonchalant over de leuning. “Voor mezelf is het logisch dat je verschilt in energie en daarin ook in ‘mannelijkheid’ of ‘vrouwelijkheid’. Daarnaast is het hele ‘hoe identificeer ik mezelf en wil ik mij en mijn gender uitdrukken’ een ongoing proces. Ik zie er over het algemeen vrouwelijk uit, maar ik voel me niet honderd procent vrouw. Toch zal ik mezelf niet snel trans noemen. Ik ervaar niet de interne worstelingen die sommige transgender mensen wel ervaren en ik word niet gediscrimineerd door mijn uiterlijk of gender”. Ze stopt met praten, gaat met haar handen door haar haren en kijkt mij recht aan. “Wat ik eigenlijk wil zeggen is dat gender niet bepaald wordt door wat er beneden zit. Gender is hoe je je voelt, wat je beleeft en uitdraagt.”
Hokjesdenken en doemscenario’s
De kaders in onze maatschappij zorgen voor hokjesdenken. “Kijk maar naar biseksualiteit; dat vinden we moeilijk te begrijpen. Biseksualiteit wordt meestal niet serieus genomen. Als vrouw ben je eigenlijk een hetero die aan het experimenteren is, als man ben je eigenlijk homo maar nog in de kast. Voor mij als biseksueel voelt het soms alsof ik gedwongen word een keuze te maken. Of je vindt een man leuk, of een vrouw. Terwijl ik zeker weet dat ik bi ben, heb ik deze hokjes ook geïnternaliseerd: op het moment dat ik een vrouw leuk vind, betrap ik mezelf erop dat ik me snel ga afvragen of ik niet misschien lesbisch ben”. Binnen de eigen LHBTQ-gemeenschap wordt er dus ook nog in hokjes gedacht. Ze zucht. “Er zit ook wel iets in, want ik ken zat homo’s die eerst uit de kast kwamen als biseksueel. Het wordt vaak gezien als een ‘transitiefase’. Ik denk dat biseksualiteit slecht vertegenwoordigd is omdat de gemeenschap zo versplinterd is. Je hebt biseksuelen die de hetero huisje-boompje-beestje levensstijl hebben en daarvoor ooit met iemand van hetzelfde geslacht het bed hebben gedeeld. Én je hebt biseksuelen die helemaal in de gayparty-scene zitten”.
“Mensen zijn gewoon gewend aan kaders
en vinden het eng als daar uitgebroken wordt”
De discussie rond gender en seksualiteit stuit veel mensen tegen de borst. Hoe komt dat?
“Oef”. Dorien vult haar wangen met lucht en blaast hard uit. “Mensen zijn gewoon gewend aan kaders en vinden het eng als daar uitgebroken wordt, want dan hebben ze niks meer om zich aan vast te houden. Ik denk ook dat er te veel in doemscenario’s gedacht wordt. ‘O nee, straks gaan we naar een genderneutrale samenleving waarin iedereen dezelfde outfits draagt’. Die mensen zien het als een inperking van hun vrijheid, maar voor mij is het juist verbredend en verrijkend. Die hokjes moeten worden opengebroken.”
Kritisch
Op de vraag of iedereen een feminist fataal wordt na het lezen van het boek, begint Dorien te schateren. “Dat hoop ik natuurlijk. Maar ik wil met dit boek niet vertellen hoe je moet denken of doen. Ik wil je aansporen om kritisch te zijn over wat wij in de samenleving als ‘normaal’ achten.”
Feminist Fataal, uitgegeven door uitgeverij Das Mag, is nu verkrijgbaar in de boekhandel
Foto: Willemieke Kars
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
