Reflectieve dialoog over Pride Amsterdam

Sinterklaas en zijn controversiële knecht waren nog niet weg of de controverse over de Amsterdamse Pride begon al weer. Aanleiding was een vreemdsoortige enquête van de gemeente die voor het voortbestaan van de botenparade deed vrezen. Hier een bespreking van hoe de ophef ontstond en wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn om tot verbetering van de Canal Parade te komen.

Tekst: Peter Koop

De ophef begon op 27 november, toen via het twitteraccount van de gemeente Amsterdam werd gevraagd om een korte vragenlijst over de botenparade van Pride Amsterdam in te vullen. Gezien de uiteenlopende kritiek op dit evenement zou men een uitgebreide enquête verwachten, maar het bleek uiterst summier: men kon de Canal Parade een cijfer geven en daarna volgden slechts twee open vragen: “Wat waardeer je het meest aan de botenparade?” en “Als je één ding zou kunnen veranderen aan de botenparade, wat zou dat dan zijn?”

Het kwam nogal oppervlakkig en sturend over, temeer daar de twee open vragen voorzien waren van een opmerkelijke functie, namelijk dat als je bepaalde trefwoorden invulde (bijv. “botenparade”) de antwoorden van anderen getoond werden:

Deze functionaliteit was ook opgemerkt door wijkcentrum d’Oude Stadt, dat tevens wist te melden dat er volgens het gemeentelijke evenementenbureau niet meer dan 2000 mensen aan de enquête konden deelnemen. Omdat niet duidelijk was wat er met de resultaten zou gaan gebeuren vreesde menigeen voor het voortbestaan van de botenparade. Het wijkcentrum riep op om vooral deel te nemen aangezien haar achterban al langer kritiek op de Pride heeft, niet alleen op de botenparade, maar ook vanwege de overlast van de straatfeesten. Uit vrees voor veel kritische reacties bracht toen ook de organisator van Pride Amsterdam de enquête onder de aandacht met het verzoek om vooral positieve geluiden te laten horen.

Reflectieve dialoog

Op 10 december was er een tweede ronde van het onderzoek, maar die was nog vreemder dan de eerste: men kreeg namelijk 20 reacties op de twee vragen uit de eerste ronde voorgelegd met de vraag om daar drie uit te selecteren. Dit bleek inderdaad geen traditionele enquête, maar een tool van het bedrijf CircleLytics, bedoeld voor een “reflectieve dialoog” zodat “je slimmer beslist door medewerkers uit te dagen mee te doen en te luisteren naar elkaar, gebaseerd op de unieke 2 ronden”. Wat de meerwaarde daarvan ook moge zijn, de uitkomsten zullen nauwelijks een verrassing zijn. De reacties die zichtbaar waren tijdens het invullen verschilden namelijk niet veel van die op social media: men vindt dat er teveel commerciële boten meedoen en dat toeschouwers langs de kant teveel overlast veroorzaken. Niettemin wordt het evenement en de sfeer als geheel zeer gewaardeerd, dus het vragenlijstje zal geen directe aanleiding geven om de botenparade af te schaffen.

Teveel commerciële boten

Als de gemeente echter aan de kritiekpunten tegemoet wil komen, dan zal dat nog niet zo makkelijk zijn. Uit onderzoek naar de vorige editie van de parade bleek dat bijna de helft van de boten niet zichtbaar LHBT-gerelateerd is, maar dat aan de andere kant hun financiële bijdrage vrijwel onontbeerlijk is voor het organiseren van een dergelijk groot evenement. Dat er zoveel andere boten meedoen is al jarenlang een punt van kritiek, die door de organisatie echter steevast wordt afgewimpeld met de mededeling dat ook de deelnemende bedrijven zich voor de LHBT-gemeenschap inzetten.

Zo wordt in een nieuwe video opnieuw toegelicht wat het belang van bijvoorbeeld een roze personeelsnetwerk is. Dat zal niemand bestrijden, maar als de boten van sponsors en bedrijven alleen een merknaam en een weinig zeggende slogan voeren en niet vermelden dat het van hun LHBT-netwerk uitgaat, is het begrijpelijk dat toeschouwers het als commercieel eigenbelang zien. Pride gaat immers om het zichtbaar maken van de minderheden.

Overlast door toeschouwers

Een ander lastig probleem is dat van de toenemende overlast tijdens de Canal Parade. Het gaat hierbij om toeschouwers die langs de kant, al dan niet in eigen of gehuurde bootjes, privé-feestjes vieren met alle lawaai en afval van dien. Tijdens de afgelopen parade kwam daar nog bij dat artiesten op de langsvarende boten natgespoten werden. Vanuit de gemeente en de organisatie wordt telkens beloofd dat daartegen zal worden opgetreden, maar in de praktijk lijken politie en handhavers eerder mee te gaan in de gezelligheid. De vraag is ook of dit soort overlast niet op te grote schaal plaatsvindt om überhaupt effectief te kunnen bestrijden.

Dit raakt echter niet alleen buurtbewoners, maar ook het karakter van de botenparade als homo-evenement. Dat er hetero’s komen om samen met LHBT’ers vrijheid en diversiteit te vieren was van meet af aan de bedoeling, maar als hetero’s vooral voor zichzelf komen met de botenparade louter als gezellige achtergrond verliest het feest zijn meerwaarde. Een ijzeren wet uit de homohoreca is dat als ergens teveel hetero’s komen, de homo’s wegblijven. Zo ver is het nog niet, maar tezamen met een botenparade die als weinig gay, spannend en vernieuwend wordt ervaren houden al wel steeds meer homo’s het voor gezien.

Een kleinere botenparade?

Het is verleidelijk om als oplossing voor beide problemen te denken aan een kleinschaligere botenparade, zoals de Utrecht Canal Pride die in 2017 voor het eerst werd gehouden en al direct als een geslaagd alternatief ervaren werd. In Amsterdam werden eerder al Koningsdag en de Uitmarkt wegens te grote drukte aangepast of verplaatst en ook de Hartjesdag op de Zeedijk werd op een gegeven moment zodanig druk dat het werd ingekrompen en naar de maandag verplaatst.

De Amsterdamse botenparade zal echter niet zo makkelijk kleiner te maken zijn. Men zou commerciële boten kunnen schrappen, maar dat levert een flink gat in de begroting op en leidt niet meteen tot minder overlastgevende toeschouwers. De meest haalbare verbetering lijkt vooralsnog het voorstel om sponsors en bedrijven hun boot ter beschikking te laten stellen aan een LHBT-initiatief, zoals de Rabobank tijdens de afgelopen editie voor het eerst deed.

Conclusie

Naar het zich laat aanzien zal de uitkomst van de mini-enquête de gemeente voor een lastige opgave stellen. Enerzijds wil bijna iedereen de Canal Parade behouden, maar anderzijds is er ook een gerechtvaardigde roep om aanpassingen. Die zullen echter niet gemakkelijk te realiseren zijn aangezien het evenement in een vicieuze cirkel zit van massale bezoekersaantallen > hoge kosten voor de organisatie > afhankelijkheid van inkomsten uit sponsorboten.

Wat in elk geval wel gedaan kan worden om aan de onvrede tegemoet te komen is een open, eerlijke en heldere communicatie, zowel vanuit de gemeente als vanuit de Pride-organisator. Zorgen dat klagers zich gehoord en begrepen voelen kan al veel schelen. Alleen al de verwarring en irritatie die de recente enquête opriep laat zien dat hier nog veel werk aan de winkel is.

Lees ook: alternatieven voor de Canal Parade? 

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!