In de (relatief korte) tijd dat ik bestuurslid ben van een LHBTI-organisatie, ben ik me flink zorgen gaan maken over de invloed van dating apps als Grindr op de toekomst van onze gemeenschap. Met het gevaar in een soort ‘vroeger was alles beter’- artikel te vervallen, zal ik gelijk maar zeggen dat ik ‘vroeger’ nooit heb mee gemaakt. Mijn eerste aanraking met de gemeenschap, was … via Grindr.
Door: Daan Janssen
Met mij is dit voor velen het geval, de eerste keer dat ze openlijk over hun seksuele geaardheid praten met andere niet heteroseksuelen, is steeds vaker via online dating platforms. Naar mijn mening is dit gevaarlijk. Dit soort platforms lenen zich vaak niet als goede introductie tot de gemeenschap, zeker niet als de persoon in kwestie nog niet stevig in de schoenen staat. Mijn belangrijkste zorg is daarom dat het gebruik van dit soort apps mensen afschrikt of in ieder geval ontmoedigt om de gemeenschap in het echt op te zoeken. Het is dan ook mijn overtuiging dat ‘we’ de verantwoordelijkheid hebben hier op in te spelen, we moeten te allen tijde bevorderen dat mensen elkaar publiekelijk, in amicale setting, ontmoeten. We moeten actief gaan voorkomen dat mensen een vertekend beeld krijgen van de gemeenschap, door wat ze online hebben meegemaakt. Toegegeven, dit verhaal zal voor homo-/bi -mannen vaker gelden dan voor lesbische/bi-vrouwen en (heteroseksuele) trans- en intersekse personen, maar dat maakt het niet minder belangrijk om het te bespreken.
Mijn persoonlijke eerste ervaringen met dating apps waren niet zo positief. Ik was net 19, was een onzekere jongen met al een verleden waarin ik vaak gepest werd. Ik kwam duidelijk niet in een goede toestand binnen op dit platform waar oppervlakkigheid, veroordeling en afwijzing aan de orde van de dag zijn. Midden tussen de gelikte foto’s, soms met gezicht, soms met alleen een verdacht gespierd torso, is het lastig dichtbij jezelf te blijven. In mijn geval leidde dit tot gevoelens van minderwaardigheid, de gedachte dat iedereen op deze app elke avond wel een afspraak zou kunnen regelen, terwijl ík dit – in mijn hoofd als enige – nooit zou kunnen. Ik voelde me niet thuis in deze omgeving en dacht dat ik me dan ook nooit thuis zou voelen in de gemeenschap als geheel. Ik had het geluk dat een iemand me ooit over wist te halen toch ook een keer naar een gay bar mee te gaan waar toen een feest gaande was. Mijn kijk op de gemeenschap veranderde direct: hoewel ik uitgaan nooit écht leuk heb gevonden, vond ik dit juist wél erg leuk. Hoewel het nog enkele jaren duurde voor het minderwaardigheidsgevoel plaats maakte voor zelfverzekerdheid, voelde ik mij hier veel meer thuis dan ik ooit had gedacht.
Inmiddels zet ik me zeer actief in voor de lokale LHBTI-gemeenschap, beleef ik daar veel plezier aan, heb ik ervaren hoe warm de gemeenschap kan zijn, heb ik geweldige mensen ontmoet die ik anders nooit had leren kennen en voel ik me er echt onderdeel van. Ik vind het ontzettend zonde als ik zie dat mensen zich niet welkom voelen in de gemeenschap, vaak zonder die eerst echt meegemaakt te hebben. (Tuurlijk, wat inclusiviteit betreft zijn wij intern ook verre van perfect, maar dat is een ander probleem/vraagstuk.) Als we mensen niet goed weten te betrekken bij wat we doen, zijn we onze toekomst als community die elke LHBTI’er vertegenwoordigt dan nog wel zeker?
Mijn persoonlijke ervaring is slechts precies dat; een andere kant van de medaille vormen juist diegenen die wél redelijk succesvol zijn in hun zoektocht op zo’n app, zij het zoekend naar liefde of naar een snelle afspraak. Het leidt tot een zekere gemakzucht: ik heb de afgelopen tijd geregeld gesprekken gehad waarin ik hoorde dat mensen het eigenlijk wel prima vinden om hun seksualiteit alleen online te uitten. Zij accepteren dat ze niet hand in hand over straat zouden kunnen lopen: de mogelijkheden die ze nu hebben, beschouwen ze als voldoende. Maar dan staan ze er niet bij stil dat er voor vrijheden ooit flink is gevochten. Vaak voelen ze niet de behoefte openlijk hun seksualiteit uit te dragen (de term straight-acting wordt hier vaak met trots gedragen) omdat ze dat al online kunnen doen. Vaak is er een kloof tussen deze mensen en de ‘live community’, die te boek komt te staan als stereotiep en hen nu juist het gevoel geeft daardoor niet vertegenwoordigd te worden. Je aansluiten bij de LHBTI-beweging voelt op een of andere manier als toegeven aan het stereotiep.
Uiteraard zal dit geen nieuw fenomeen zijn, ik kan me goed voorstellen dat de homo-ontmoetingsplaatsen ooit een soortgelijk effect hadden. Toch denk ik, omdat de drempel van een online platform lager is dan een parkeerplaats in the middle of nowhere, dat het een probleem is waar we rekening mee moeten houden. We moeten ook binnen onze eigen doelgroep werken aan het bewustzijn, zowel historisch als in het algemeen, dat er dingen zijn die het waard zijn om als gemeenschap voor te vechten. Tevens, en ik weet dat dit echt geen nieuwe discussie is, moeten we ons best doen om duidelijk te maken dat we iedereen vertegenwoordigen en dat iedereen welkom is. Tuurlijk, zij die het minst in de heteronormatieve hokjes passen, zullen het hardst moeten werken om geaccepteerd te worden door de samenleving en verdienen dan ook expliciet steun van de beweging. Vaak zijn het ook zij die in het verleden zo hard tegen normen hebben aangeschopt zodat we nu zijn waar we zijn. Toch willen we de gemeenschap van alle LHBTI’ers zijn, niet alleen van hen die het het moeilijkst hebben. Iedereen die tegen mij zegt dat ze zich niet vertegenwoordigd voelen door de LHBTI-beweging, geef ik juist een open uitnodiging om daaraan bij te dragen. Toch denk ik dat er op dit vlak juist ook binnen de community ruimte is voor zelfreflectie.
Als laatste wil ik nogmaals benadrukken dat online dating platforms echt géén veilige omgeving zijn. Wat zich op Grindr afspeelt, is meestal geheim, in tegenstelling tot wat zich in het openbaar in een bar afspeelt. We kennen allemaal de verhalen van roof, verkrachtingen of zelfs moord, mogelijk naar aanleiding van Grindr-afspraken. Dit zijn uiteraard verschrikkelijke incidenten. Echter, een subtielere vorm van onveiligheid is de seksuele intimidatie, vaak van ervaren mannen naar jonge, beïnvloedbare jongens. Geregeld krijgen jonge jongens geld aangeboden in ruil voor seksuele handelingen. Mensen worden verleid tot prostitutie; personen die zonder deze platforms daar waarschijnlijk nooit mee in aanraking zouden komen. Ik verwacht dat een deel – dat bijvoorbeeld in financiële problemen zit – hierop in zal gaan; misschien niet de eerste keer, maar wel de tiende keer. Hoewel prostitutie een weloverwogen keuze kan zijn, lijkt het me duidelijk dat het aanzetten van jongeren tot prostitutie een zeer kwalijke zaak is. Daarnaast wordt op deze platforms vaak actief aangestuurd op chemsex, onbeschermde seks en andere handelingen waar je later veel spijt van kan krijgen, of waar zelfs flinke gezondheidsrisico’s aan hangen. In principe is een individu verantwoordelijk voor zijn eigen handelingen, maar zeker op zo’n platform – waar op het moment van gebruik niet iedereen in de meest emotioneel stabiele toestand lijkt te verkeren én waar je ook op kan zitten als je jong en naïef bent -kortom, waar velen makkelijk beïnvloedbaar zijn – hebben wij als community een verantwoordelijkheid om dit aan te pakken.
Ik heb drie type situaties geschetst waar ik problemen binnen de LHBTI-gemeenschap zie die in ieder geval uitvergroot worden op online dating platforms. Hoewel ik nog geen concrete oplossing zie voor deze problemen, zie ik wel een verantwoordelijkheid voor de gemeenschap om hier over na te denken en te proberen er iets aan te doen. Hoewel ik zie dat er al over gesproken wordt (mijn observaties zijn niet nieuw of baanbrekend) denk ik toch dat er te weinig over deze problemen gepraat wordt. Strijden voor sociale acceptatie is ontzettend belangrijk, maar ik denk dat dit uiteindelijk niet goed gaat zonder eerst aan dit ‘interne probleem’ te werken. Ik roep daarom iedereen op meer te praten over online dating, wellicht door eigen ervaringen te delen, en na te denken over wat we aan deze problemen als individuen, maar zeker ook als gemeenschap, kunnen doen.
Daan Janssen (1995) is Master student Natuurkunde aan de Radboud Universiteit en voorzitter bij Dito! Nijmegen.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
One thought on “De rol van de LHBTI-gemeenschap in het Grindr-tijdperk”