Lucien Spee – Pride Amsterdam: “We zoeken het randje op.”

Sinds een aantal jaren is Lucien Spee het gezicht van een van de grootste Pride evenementen ter wereld. De eerste week van augustus kleurt Amsterdam voor de drie-en-twintigste keer felroze. Ieder jaar heeft een ander thema. Dit jaar is dat ‘Helden.’ De Gaykrant had als mediapartner een exclusief gesprek met hem over de ontwikkelingen op LHBT-gebied, de veiligheid, zijn persoonlijke hoogtepunt en zijn eigen helden. “Amsterdam zonder Pride is als Rio zonder carnaval.”

Tekst: Paul Hofman

Regelneef

Zeven jaar geleden raakt hij als vreemde eend in de bijt betrokken bij de Amsterdamse Gaypride. “Na mijn studie ben ik werkzaam geweest als organisatiedeskundige. Toen ik in 2010 de Canal Pride zag, had ik een aantal punten die in mijn ogen beter konden. Ik benaderde de toenmalige organisatie en werd meteen gevraagd in het bestuur.”

Verrast maar vol overtuiging nam hij de handschoen op. “Het was in het begin super chaotisch. Een paar dagen voordat de Pride in 2011 zou plaatsvinden, kregen we pas groen licht van de gemeente. Naar buiten toe leek het perfect te gaan maar intern liep het dus niet goed.” Inmiddels is Pride Amsterdam een professionele club geworden en behoren alle strubbelingen tot een ver verleden. Regelmatig vindt er op topniveau overleg plaats met de burgemeester, politie en veiligheidsorganisaties.” Het is een veelomvattende klus, geeft hij toe. “Maar het is op mijn lijf geschreven. Ik ben nu eenmaal een geboren regelneef. Momenteel werken op het hoofdkantoor vier mensen, tijdens de Pride zullen honderden vrijwilligers meewerken aan de diverse feesten en bijeenkomsten.

“Ik heb er geen dag spijt van gehad dit te organiseren”

Bibian Mentel

Het thema ‘Helden’ van dit jaar is heel bewust gekozen. “Iedereen kan een held zijn. Het is een thema dat alle mensen aanspreekt.” zegt Spee. Over wie zijn eigen helden zijn hoeft hij niet lang na te denken. Dat zijn Nelson Mandela en zijn schoonzus Bibian Mentel. “Mandela omdat hij na zijn jarenlange gevangenisverblijf niet in de wraakmodus belandde maar juist verbroederde met zijn vijanden.” Zijn tweede held is zijn schoonzus Bibian Mentel die bij de laatste Paralympische Winterspelen in Zuid-Korea als snowboardster twee gouden plakken won. “Ondanks haar jarenlange strijd tegen kanker blijft ze positief. Altijd maar doorgaan. En dat op topniveau. Wat een superheld!”

Doodverklaard

Zijn mooiste herinnering staat nog scherp op zijn netvlies. “Mijn huwelijk met mijn Venezolaanse vriend Victor in het Vondelpark steekt ver boven alle anderen uit. Zijn vader kon er niet mee leven dat zijn zoon gay is en nadat wij waren getrouwd, heeft hij mijn Victor doodverklaard en wil hem dus nooit meer zien. Dat heeft mij nog meer doen waarderen waar mijn wieg heeft gestaan.”

Of hij bang is voor een aanslag? Hij schudt zijn hoofd. Strijdlustig: “De grachten kun je niet met betonblokken beveiligen. Door de omvang van ons festival zijn we inderdaad een potentieel doelwit. Relativerend: “Maar dat ben je toch ook als je ’s ochtends vroeg op de trein op Schiphol staat te wachten?” Hij zucht. “Angst is nooit een goede raadgever.”

“Als het mijn tijd is om te gaan, dan maar liever voorop in de Pride”

Vertrutting

Wat is er de afgelopen jaren bereikt? “Ondanks alle successen op juridisch terrein zien we dat ook in Nederland velen nog met een acceptatieprobleem worstelen.” Er mag op papier veel bereikt zijn maar als je mensen vraagt wat zij van twee zoenende mannen op straat vinden, zegt het merendeel dat het niet kan. Dus hoezo zijn we verder gekomen?” Het raakt hem diep als hij vertelt over de jaren negentig. “In zijn algemeenheid kun je zeggen dat de samenleving vertrut is. Dat heeft ook zijn weerslag gehad op de LHBT-gemeenschap. Kon je vroeger als vrouw nog topless zonnen, nu wordt het als vreemd gezien. Het is de vertrutting ten top. Daarom ook zoeken wij het randje op tijdens de Pride met het fetisjfeest op het Beursplein. We hebben in Amsterdam een grote fetish-scene, maar het gebeurt allemaal achter gesloten deuren en kelders. Wij willen dat bovengronds en zichtbaar maken.” Waar vroeger de snelle beursjongens een boterhammetje aten, zullen nu ruige en spraakmakende SM-optredens plaatsvinden. Homoseksualiteit is okay zolang je het maar niet ziet is de mening van veel Nederlanders. Volgens Spee kun je alleen een stap vooruit zetten, als je provoceert. “Als iets gezien wordt, kun je het niet negeren.”

Arrogantie

Dat de openluchtbioscoop dit jaar naar West verhuist met zijn vele nieuwe Nederlanders, is ook gedurfd. “Voor het eerst hebben wij een islamitische programmering.” Opvallend is het dat dit jaar maar een politieke partij meevaart. GroenLinks bleek de enige te zijn met een duidelijke boodschap en had in tegenstelling tot de anderen een goed concept ingediend. “Ik ben blij dat de ballotagecommissie had besloten dat politieke partijen niet per definitie op een plek in de parade kunnen rekenen. De arrogantie van de partijen op dat vlak spreekt hem ook niet aan.

Kritiek dat de Pride niet meer nodig zou zijn en dat het niet meer gay zou zijn, wijst hij resoluut van de hand. “De aanslag in Orlando (VS, schietpartij in homonachtclub in 2016 met 50 doden, PH), het incident met de betonschaar in Arnhem en de Amsterdamse haatflyers hebben daar een eind aan gemaakt. Want wat heb je aan juridische gelijkheid als je op je werkplek niet uit de kast kan komen en wat heb je aan wettelijke gelijkheid als je op jouw sportclub met de nek wordt aangekeken omdat je uit de kast bent gekomen?” Zolang er nog ergens op de wereld mensen worden vastgezet om hun gender-identiteit of seksuele geaardheid is er werk aan de winkel voor Spee.

Ook het verwijt dat de Pride een hetero-feest zou zijn, raakt hem niet. “Die uitspraak is gebaseerd op onjuiste aannames.” Bijzonder trots is hij dat de Pride onlangs tot het beste publieksevenement van het land is uitgeroepen.

“Wij nemen tijdens Pride Amsterdam de stad over. Punt.”

Hetero’s

De route van de Canal Pride was vorig jaar anders dan de voorgaande jaren. Het beviel zo goed dat de boten ook dit jaar weer deze vaarweg gaan. “We hebben de route omgedraaid. ‘Dit levert ons een aantal voordelen op. Er is meer ruimte voor de start in het Oosterdok en de overlast die na afloop van de botenparade wordt ervaren konden we beter aanpakken. Bovendien is de tocht een uur eerder van start gegaan waardoor de feesten eerder op gang kwamen. En het leverde ons extra inkomsten op.” In het verleden was de Pride een cadeautje van gay-ondernemers aan de stad. Maar de laatste jaren heeft een groot aantal homo-zaken zijn deuren moeten sluiten. Om die hoge kosten op te laten hoesten door minder zaken is volgens Spee niet reëel. “Je kunt niet verwachten dat de Pride nog steeds een cadeautje van hen aan de stad is.” Het is gewoon noodzakelijk dat hetero-ondernemers mee doen.

Gay capital

In hoeverre is Amsterdam nog ‘gay capital of the world’? “Gelukkig heeft de emancipatie elders in de wereld ook niet stil gestaan en hebben we er concurrenten bij gekregen. Maar Amsterdam loopt nog steeds op veel terreinen voorop. Voor andere grote wereldsteden zijn we zelfs een voorbeeld. Onze Pride is het evenement waarmee de stad internationaal haar faam als stad van de vrijheid omhoog houdt. Met die fetisjfeesten kunnen we vergelijking met Berlijn en San Francisco glansrijk doorstaan.”

Nu lijken hetero’s de overhand te hebben. “Ik weiger in wij en zij te denken. Zonder hetero’s bestaat er geen Pride. Ik geef toe dat de rollen veranderd zijn. Met hun brede schouders maken hetero’s Pride nog mogelijk. Geef hen die jou gelijkheid gunnen dan ook een plek tussen ons.”

pride.amsterdam