Stonewall en circus, rellen en riot

We are the village girls
We wear our hair in curls
We wear our dungarees
Above our nelly knees

‘Remember the past, create the future’ wordt dit jaar het thema van Pride Amsterdam.

Afgelopen zaterdag kreeg ik een aangenaam voorproefje van dit thema voorgeschoteld. Met twee maal een uitverkochte zaal in het Mozaïektheater zette het ‘Amsterdam Gay Men’s Chorus’ een innemende ‘Remember the past, create the future’ show op de planken.

Of in de arena.

Met een titel als ‘Riot at the circus’ kon de show uiteraard in mijn beleving alle kanten opgaan: van tweederangs clownsgrappen tot aan een kakofonie van leuk bedoelde, opstandige vrouwen met baarden.

Maar niets van dat alles: de show werd een haast ingetogen eerbetoon aan de Stonewall-rellen. Aan Pride zelf. En aan de toekomst.

Het is dit jaar precies vijftig jaar geleden dat de ‘Stonewall-rellen’ in New York uitbraken. De LHBT+ beweging was de grove politie-invallen meer dan zat en besloot – aanvankelijk vooral onder aanvoering van travestieten (Sylvia Rivera), transseksuelen (Marsha P. Johnson) en lesbiennes (Stormé DeLarverie) – terug te vechten. Dagenlange rellen en onrust waren het gevolg.

‘Riot at the circus’ was een bitterzoete show. De steeds terugkerende zwart-witfoto van de Stonewall Inn met daarbij zowel de opgenomen ‘intermezzi’ van stemmen van hen die bij de rellen aanwezig waren geweest – de pioniers van de LHBT+bevrijdingsbeweging – als de korte stukjes ‘uitleg’ van koorleden zelf, bracht het publiek – door de goed getimede, grappige momenten van de show heen – steeds weer terug naar de LHBT+realiteit van alledag. Van nu. Van vroeger.

Foto: Anton de Bruin Photography

In juli negentiennegenenzestig werd in New York het Gay Liberation Front opgericht. Nog datzelfde jaar waren er ook afdelingen van het GLF in andere Amerikaanse steden en op universiteiten. Exact één jaar na de Stonewall-rellen vond de eerste Gay Pride Parade ooit plaats tussen Greenwich Village en Central Park. Deze telde zo’n tienduizend deelnemers.

De in zwart en met circusaccenten uitgedoste koorleden die na de pauze een sober en uiterst ingetogen decor met grappig-ontroerende elementen vormden en de zwart-witfilm van de man die zich tot travestiet schminkt en daarna met een traan op het gezicht zich weer van de make-up ontdoet, waren twee indrukwekkende beelden. Natuurlijk: Pride is een feestje waard, maar laten we nooit vergeten waar het om begonnen is: waarom het koor het van oorsprong lieflijk en grappig bedoelde ‘We are the village girls’ van de bezoekers van The Stonewall Inn knap omzette in een revolutionair barricade-cadans.

“Het tegenovergestelde van ‘shame’ is ‘pride'” hield een eloquent koorlid ons voor.

Gelijkaardige initiatieven als het Gay Liberation Front en de Gay Pride Parade kwamen wereldwijd van de grond. In Nederland werd in negentienzevenenzeventig de eerste Roze Zaterdag gevierd. Deze wordt – als eerbetoon aan de Stonewall-rellen die op zaterdag achtentwintig juni begonnen – altijd op de laatste zaterdag van juni gehouden.

Remember the past, create the future.

Zoals hetzelfde eloquente koorlid aangaf: met twintig nationaliteiten – ook landen waarin het onmogelijk is om openlijk voor je geaardheid uit te komen – moeten LHBT+ers – in welke (sub)hoedanigheid ze zich soms ook groeperen – wanneer nodig altijd de handen ineenslaan.

En met het innemend enthousiasme, met de goedgekozen zangstukken en met de onbevangen choreografieën loste de show duidelijk een LHBT+belofte in, namelijk de belofte van de hoopvolle toekomst die wij met elkaar kunnen creëren.

In negentiennegenenzestig creëerden moedige LHBT+pioniers als Rivera, DeLarverie en Johnson onze toekomst waardoor wij nu – vijftig jaar na dato – in Nederland Pride kunnen vieren.

Waardoor wij nu trots en zichtbaar om een veilige toekomst voor aankomende LHBT+ers kunnen vragen.

Waardoor ik nu op een mooie zaterdagmiddag in pridemaand juni van een wervelende, bitterzoete show van het trotse Amsterdam Gay Men’s Chorus heb kunnen genieten.

Zonder rellen.


Als ik wakker word en hemeldek drukt stevig op mij neer
Als ik op wil staan en aanblik van de wereld doet mij zeer
Als ik koffie zet en dag lijkt zoveel verder weg dan nacht
Als ik trap afdaal richting zwart graf waar metro op mij wacht

Als de somberheid met strakke vuist zich om mijn hoofd heen vouwt
Als zij zonnestraal naar plek verbant, eenzaam, stil en koud
Als de vurigheid zich niet vertoont en dood naar hoop toe klauwt
Als de liefde nog maar zwakjes brandt en mijn hart niet vertrouwt

Als ik huiswaarts keer met tegenwind en met een tas vol taak
Als ik daadkracht zoek en daadkracht zelf steekt wreed met mij de draak
Als ik trap afdaal richting een gang, begin van labyrint
Als ik tussen de verdronkenen de uitgang niet meer vind

Als de somberheid met strakke vuist zich om mijn hoofd heen vouwt
Als zij flonkering naar plek verbant waar enkel wordt gerouwd
Als de donkerte de zonnestraal als aartsvijand beschouwt
Vertel mij dan in volste licht hoeveel je van me houdt


Rick van der Made

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.