Verkiezings-uitslag 

Mijn moeder was zeven toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Breda lag zwaar onder vuur. De inwoners werden – geheel onverwacht – gesommeerd naar België te vluchten. Ondanks haar haast om met man en vier kleine kinderen weg te komen, had mijn oma kans gezien de kooi van mijn moeders kanariepiet open te zetten, een doos zangzaad op de keukenvloer leeg te strooien en een raam open te zetten. De familie is na een barre voettocht door Vlaanderen ongedeerd teruggekeerd.

Bij binnenkomst in de woonkamer was het eerste wat mijn moeder hoorde het vrolijk gekwinkeleer van haar kanariepiet die op de armleuning van mijn opa’s fauteuil zat.

Mijn moeder ging op achttienjarige leeftijd het klooster in, trad een paar jaar later weer uit, trouwde mijn vader, een katholieke bakkerszoon uit een dorpje in Brabant, wiens jongere broer wat later in het leven uit de kast kwam. Mijn ouders en kregen vier kinderen, waarvan drie homoseksueel.

Ze kregen een Turks-Koerdische intellectuele vluchteling als zwager en vier allochtone kleinkinderen met een mooie, exotische achternaam.

Wij hadden helemaal geen last van al die invloeden op ons gezin. Mijn familie is uitstekend in staat al deze diversiteit in onze persoonlijkheden op saamhorige wijze te integreren.

Ik vond het fijn om als kind met moeder naar de kerk te gaan en kaarsjes voor allerlei bekende en onbekende naasten aan te steken. Toen ik in tweeduizend tien met mijn toenmalige vriend trouwde, zegende onze pastor tijdens een mooie ceremonie onze trouwringen in en sprak hij ons liefdevol toe.

Wij kinderen zijn regelmatig met alle aanhang een biertje gaan drinken in ‘Club Venise’, de meest legendarische gaybar van Breda.

Nadat wij mijn moeder na een lange, katholieke mis begraven hadden, zat de – deels gehoofddoekte – familie van mijn zwager in de tuin de worstjes van varkensvlees uit het worstenbrood aan de honden te voeren en het omhulsel van brood op te peuzelen, terwijl mijn zwager en zijn kinderen de broodjes met worst en al naar binnen werkten.

Waar wij als gezin echter soms wel last van hadden, was het feit dat anderen mij en mijn andere gezins- en familieleden niet als individu, maar als groep benaderden.

Mensen willen nu eenmaal graag in groepen denken.

Koerd, Turk, gay, katholiek.

Vluchteling, islamiet, travestiet, conservatieveling.

Kansloze uitkeringstrekker, gevaarlijke terrorist, aidslijder, kindermisbruiker.

Wat wij als gezin regelmatig zagen, is hoe gemakkelijk het voor sommigen was een persoon niet meer als persoon te zien maar om van elk persoon meteen een groepslid te maken.

Wat wij als familie steeds vaker zien, is hoe gemakkelijk politieke partijen op die verschillende groepen een stempel plakken en dit ‘stempeltjes plakken’ enkel voor eigen gewin aanwenden.

De dag na de provinciale statenverkiezingen was ik blijer deel uit te maken van mijn tolerante en lieve familie die zich nog in zaken wil verdiepen en die van nature ‘eenheid in diversiteit’ uitdraagt, dan van dit versplinterde land waarin mensen zonder enige kennis te nemen van enige politieke inhoud hun stem uitbrengen, met als gevolg dat politici alleen maar meer stempeltjes op groepen kunnen plakken en dat groepen steeds vaker tegen elkaar uitgespeeld worden.

Ik ben blij dat mijn ouders ons geleerd hebben de waarde individualiteit te koppelen aan de waarde saamhorigheid.

De waarde diversiteit aan gematigdheid.

De waarde “het beste van je leven maken” aan enige sociale verantwoordelijkheid.

Geluk te zien als een waarde die zonder al teveel inspanning met anderen gedeeld kan worden.

Zij leerden ons door het bos die ene boom te blijven zien. De boom wiens kruin het hoogst naar de hemel reikt. De boom die scheefgroeit. De boom die wat extra water kan gebruiken.

De boom waarin kanarie schuilt.

“Ik moest Breda ontvluchten omdat democratie ontaardde in tirannie van een slecht geïnformeerde en bijgelovige meerderheid,” had moeder een keer gezegd.

Mijn ouders geloofden in een land waarin geen mens ooit nog zou hoeven vluchten.

Zij leerden ons hoe wij door de opgeblazen ballon van tirannie van bijgeloof en ongefundeerde eloquentie heen konden prikken.

Zij leerden ons om door elke groep heen het individu te blijven zien.

Zij leerden ons om door elke minderheid heen de mens te blijven zien.

En de menselijkheid.

---

Vught

terwijl saté dichtschroeit
op een barbecue in een tuin in Vught
sterft moeder alleen
in haar bed

verrukkelijke geur en troostende vrienden worden achtergelaten voor een hete auto waarin zweet uitbreekt

tot leven gewekte stem van Barbara
zingt over de snavel van de zwarte arend
die haar wang aanraakt

ze stemt sereen –

op de drempel van de doodskamer
komen honger en intens verlangen
naar vrienden in Vught

haar geur dampt door pyjama heen
vermengt zich met de lucht

van verschroeid vlees en vuur
en vleugje aarde
die door familie binnengedragen wordt

in Vught eten vrienden
zwijgend rauw
verschroeid vlees
en drinken wijn

zij wordt alleen gelaten
voor een broodje jonge kaas
uit de cafetaria
en voor een kop thee

ik neurie er het lied van de arend
die nu cirkelt boven Vught
azend op een vergeten stuk saté

Rick van der Made