Een zaaltje in het Institute of Human Rights and Peace Studies van de Mahidol Universiteit. Ik ben te gast bij het “Soft Skills in Leadership Program”, waar de studenten een bijeenkomst met Queer Talks hebben georganiseerd. Deelnemers uit de Filippijnen, Thailand, Bangladesh en China, en zelfs een paar studenten uit Brazilië – voornamelijk gay en trans.
Ik weet niet waarom universiteitszaaltjes er altijd een beetje shabby uit moeten zien – waar je in de wereld ook komt is dat het geval – maar goede discussies staat dat meestal niet in de weg. In een ochtend met goede presentaties wordt een dwarsdoorsnede gepresenteerd van de stand van zaken op LGBT-gebied in de ASEAN-landen*. Organisaties als het Asian Pacific Transgender Network, UNDP en de Thammasat Universiteit presenteren hoe het ervoor staat. Voornamelijk jonge mensen, en ondanks de serieuze onderwerpen is er een geweldige energie in de zaal.
Thailand en Vietnam
Een overzicht over de verschillende ASEAN-landen laat zien, dat eigenlijk alleen in Thailand en in Vietnam de situatie positief te noemen is. Beide landen overwegen openstelling van huwelijk of partnerschapsregistratie voor personen van hetzelfde geslacht, en Thailand heeft zelfs een antidiscriminatiewet voor LGBT. De vertegenwoordiger van UNDP (een VN-organisatie) liet zien dat in Thailand de sociale acceptatie van LGBT’s nu 88% is, een percentage dat goed vergelijkbaar is met ons eigen land. Dat dat in werkomgevingen toch nog wel anders ligt, daarop kom ik in een andere blog nog wel eens terug.
In de meeste andere ASEAN-landen staat het er slecht voor. In Maleisië, Singapore, Myanmar en Brunei is homoseksualiteit wettelijk verboden, en wie de kranten volgt weet dat de situatie in Indonesië met de dag verslechtert. En onlangs nog verklaarde de Maleisische premier Mahathir LGBT-rechten en LGBT-cultuur niet te zullen accepteren. Volgens de premier zijn dat westerse concepten, die voor zijn land niet geschikt zijn. In de gay-uitgaansstraat Silom 4 kom je regelmatig gays uit deze landen tegen, die het geld hebben voor een weekend Bangkok, en die daar het vertier zoeken dat in hun eigen land niet (meer) bestaat. Er zijn regelmatige bezoekers bij. Rudi** uit Jakarta kom ik alweer een paar jaar tegen. Dertiger, goede baan bij een bank en eens in de twee à drie weken te vinden in het nachtleven in Bangkok. Onlangs moest hij trouwen met een meisje, onder druk van zijn familie. Hij liet me de trouwfoto’s zien van een groot, en ongetwijfeld duur feest. Hij zei dat hij deze trips kon blijven maken, maar we zien hem steeds minder vaak langskomen sinds zijn huwelijk.
Transgenders
Veel aandacht was er in het zaaltje in de Universiteit voor transgenders. Sterke presentaties door Raine Cortez uit de Filippijnen en Kath Kangpiboon van de Thamassat Universiteit. Transgenders zijn toch in alle landen de ernstigst gediscrimineerde groep. Discriminatie die bovendien niet zelden met geweld gepaard gaat. In ASEAN-landen werden tussen 2008 en 2014 meer dan 150 transgenders vermoord, en zelfs in Thailand heeft meer dan de helft van de transgenders te maken met discriminatie en geweld. Vooral deze positie van de transgenders laat zien hoe lang de weg nog te gaan is voordat echte en volledige acceptatie van LGBT’s is bereikt. Zij zijn toch eigenlijk de kanarie in de kolenmijn, de sterkst gediscrimineerde groep uit de LGBT-familie. Zonder volledige acceptatie en emancipatie van transgenders is onze emancipatie niet voltooid. En dat geldt zeker niet alleen in Azië. Wie dat een ver-van-m’n-bed show vindt zou eens moeten kijken naar de positie van transmensen in Nederland.
Het was een waardevolle ochtend, en ik was onder de indruk van de energie en motivatie van deze jonge studenten, activisten en LGBT profi’s. Dat belooft veel goeds voor een vergelijkbaar programma, dat mijn eigen club, OUT BKK Business Network, binnenkort gaat opzetten met een andere universiteit, maar vooral voor de LGBT-emancipatie in dit deel van de wereld. En het motiveert me mijn eigen steentje te blijven bijdragen.
From Bangkok with love…
Paul Overdijk
* ASEAN, Association of South East Asian Nations is het samenwerkingsverband tussen Brunei, Cambodia, Filippijnen, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar, Singapore, Thailand en Vietnam.
** Niet zijn echte naam.
Paul Overdijk had een lange carrière in het bedrijfsleven en in de LHBT-beweging. Hij was directeur strategie bij TNT en bij Koninklijke PostNL. Hij was actief in het Roze Front, stond mede aan de wieg van de LHBT bedrijven netwerken TNT Pride en PostNL Pride en was medeoprichter en voorzitter van Workplace Pride. Tegenwoordig is hij gepensioneerd en woont parttime in Bangkok, Thailand. Hij is daar medeoprichter en voorzitter van OUT BKK Business Network, een LHBT-netwerk voor het bedrijfsleven. Verder is hij nog bestuurslid van de Vrienden van IHLIA, en lid van de Raad van Advies van de Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht en co-chair van de Advisory Board van Workplace Pride.
•••
Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?
Klik hier voor meer informatie!
