Stem recht

Een maand voor de gemeenteraadsverkiezingen van afgelopen maart gaf een kennis van mij aan misschien op de PVV te willen gaan stemmen. Ik vroeg hem naar de reden. “We leveren als lhbt+ gemeenschap steeds meer een beetje vrijheid in,” zei hij. “Ik ben in onze hoofdstad nu drie keer om mijn geaardheid uitgescholden.”

In januari 2017 was ik in de VS. Trump werd geïnaugureerd. Ik was bij ouders van vrienden in Miami. Mij werd van te voren door de overtuigd Democratische vrienden voorzichtig te kennen gegeven liever niet met de moeder over politiek te beginnen. Dat was ook niet nodig. Moeder begon er tegenover mij gewoon zelf over. “Ik stemde niet zozeer voor Trump als wel tegen Clinton,” zei ze. “I hate her guts.”

Afgelopen zondag werd bekend dat de vierde grootste democratie ter wereld, Brazilië, een ultrarechtse, misogyne, racistische en homofobe president krijgt.

In ‘De Groene Amsterdammer’ las ik gisteren hoe Marjon van Royen een gekleurde Braziliaanse vrouw interviewt. Ondanks haar angst voor een autoritair regime (“Ik ben doodsbang. Dit is de bom van Hiroshima”) heeft ze toch op Bolsonaro gestemd. “Ik heb drie keer PT (“links”) gestemd, maar het is afgelopen. Dat kán niet meer. Over mijn lijk. Nee, het is niet alleen de corruptie waar de PT vrolijk aan meedeed. Het is de arrogantie”.

Wat we nu zien in democratische landen als Brazilië, de VS, Hongarije en Polen is de consolidatie van de macht van populistische partijen die met de vlag van “God, Familie, Vaderland en Fake News” wapperen. Een ontwikkeling die in veel meer westerse democratieën dan deze vier aan de gang is.

Is dat democratie ten top, onder het mom van: “democratie is het recht je eigen dictator te kiezen”? Geloven we in de veerkracht en weerbaarheid van de democratie en dat het zo’n vaart niet zal lopen? Of zijn dit de gevolgen van een ontwikkeling waarbij democratische vrijheden en waarborgen stelselmatig de nek worden omgedraaid en dat het maar afwachten wordt of en hoe de democratische rechtsstaten deze machthebbers overleven?

Wat we nu zien, zijn dat zelfbewuste, democratische meerderheden die minderheden gerust kunnen stellen en die voor iedereen – dus ook voor alle minderheden – de rechtsstaat kunnen blijven garanderen?

Of is dit de keuze van een angstige meerderheid die de rechtsgang wil hervormen opdat alleen de meerderheid van gelijkgestemden en gelijkdenkenden altijd in het gelijk gesteld wordt?

Wordt democratie gebruikt voor zaken als zelfverrijking, machtswellust, corruptie en voor het in stand houden van economische of sociale ongelijkheid, voor het niet luisteren naar en oplossen van de problemen van de bevolking (of deze nu een meerderheid of minderheid vormt, of deze nu bestaat uit Jannen met de pet of uit de meest flamboyante drags), dan kiest elke democratie uiteindelijk voor zijn eigen dictator.

Mannen als Trump en Bolsonaro (Orbàn, Morawiecki, Poetin, Erdogan…) komen niet aan de macht omdat ze het zo goed doen. Ze komen aan de macht omdat ze de angstige meerderheid nog meer angst aanpraten, omdat de angstige meerderheid met God, Vaderland, Familie, en Fake News een rechtlijnig, simpel en overzichtelijk toekomstbeeld voorgeschoteld wordt, en omdat aan de alternatieven voor deze mannen diepe gevoelens van machtswellust, corruptie, arrogantie of zelfingenomenheid kleven.

Alhoewel ik de neiging van de kennis om op de PVV te stemmen heel goed begreep, zal ik zelf niet snel op deze partij stemmen. Mijn eigen vrijheid in de handen leggen van een partij die het woord ‘vrijheid’ draagt, maar deze vrijheid voorwaardelijk maakt, die bepaalde bevolkingsgroepen vrijheid juist wil ontzeggen, een partij die aansluiting zoekt met een partij als het extreem homofobe Front National in Frankrijk, voelt niet goed aan.

Ja, wij lhbt+ ers leveren in sommige landen, in sommige steden, in sommige wijken steeds meer vrijheden in. Dat daar wat aan moet gebeuren, lijkt me duidelijk. Het proberen op te lossen door de vrijheden van andere groeperingen, van andere minderheden te beperken lijkt me niet de juiste weg want voor je het weet gooi je het nog niet uit de kast gekomen kind met het badwater weg.

Wie garandeert mij dat degene die aan de vrijheid van de ene minderheid wil komen, de vrijheid van de andere minderheid met rust laat?

Ik voel dat ik als lid van de lhbt+ gemeenschap in dit land nog steeds overtuigende alternatieven in handen heb die niet gecorrumpeerd, niet zelfingenomen, niet enkel de arrogantie van de macht uitstralen en die zich niet laten leiden door de versimpelde boodschappen van God, Vaderland, Familie, Fake News, Angst en Afkalvend Rechtssysteem.

De verkiezing van Bolsonaro heeft me weer eens duidelijk gemaakt dat we er in dit land alles aan moeten doen om die kant niet op te gaan.

Dat corruptie, machtsmisbruik, uitzichtloze armoede en alle vormen van criminaliteit altijd en overal aan de wortels van de vreedzame democratische samenleving knagen.

Maar ondanks dat ik in Amsterdam in de afgelopen jaren ook drie keer aangifte tegen aan mij gericht homogeweld heb moeten doen, zal ik mijn (roze) stem nooit gebruiken om een misogyne, homofobe, racistische, ultraconservatieve, tyrannieke schreeuwlelijk aan de macht te brengen.

Het lukt mij hier nog steeds te stemmen op iemand die noch corrupt noch arrogant mijn (roze) belangen behartigt zonder de vrijheid van anderen geweld aan te hoeven doen.

Dat wil ik graag zo houden.

Want ik heb stemrecht gekregen om nooit meer op een dictator te hoeven stemmen.


Amsterdam

Ze vindt twijfel niet erg,
al neigt ze meer naar
vastberadenheid.

Het blauw van haar kromme water
mengt zich met de grijze magie
van geweten, gematigdheid
en analytische empirie.

En toch,
achter haar vastberadenheid
houdt heldhaftigheid zich schuil.

Op het Waterlooplein
houdt ze van de marktkoopman die van hoogwaardigheidsbekleder
zomaar een zoen krijgt.

De leeuw en zijn getemde muil.
Daar wil je zijn.

Ze vindt het niet erg dat je haar weer verlaat.
Zij mag immers iedereen:
bezoeker of bewoner

‘Blijf,’ zegt ze,
‘Voor even
of voor het leven.’

Haar ronde waterlijnen maken haar zacht.
In je gezicht schijnt het zachte licht
van nimmer sombere Prinsengracht.

Ze blijft opgewekt, al ga je op zoek naar Lepelstraat waar nog iets van je joods zijn schuilt;

waar in de regen iedere steen nog steeds om onverwerkt verleden huilt.

Ze is Amstel,
ze  is brug,
ze is frivoliteit,

ze is Stedelijk,
ze is Wallen,
ze is Dappermarkt,
ze is strijd.

Als je weer gaat,
fluistert ze zacht:

‘Iets van mij stroomt nu in jou.
Wees lief voor de ander,
wees tolerant,
geef iedereen een kans,
en weet dat ik hier op je wacht.

En kom je nooit meer naar me toe,
zit je nooit meer in mijn zon,
nooit meer in mijn ronde armen,

pas dan toon ik misschien mijn ware gezicht,
ik ben niet bang voor pijn.

Het is met erbarmen
dat ik zeg: “Tot ziens, vaarwel”.
Barmhartig zal ik tot mijn laatste snik zijn.

En weet, als je mij je rug toekeert,
dat ik dan niet rouw;

al zit je niet in deze stad,
Amsterdam zit wel in jou.’


Rick van der Made (Breda, 1968) is dichter en columnist. Hij studeerde Frans, Engels en Pedagogiek. De dichtbundels ‘Wereldreiziger’, ‘Memoires van Huisman’ en ‘Het jaar van de arend’ zijn van zijn hand.

•••

Adverteren op Gaykrant en daarmee onafhankelijke journalistiek met een regenboograndje mogelijk maken?

Klik hier voor meer informatie!

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.